ABC Zgromadzeń publicznych i kontaktu ze służbami

In progress – będzie zmiana na wersje z podstronami, łatwiejszą w nawigowaniu.

Przed i w trakcie zgromadzenia

Zanim wyruszysz

Do pójścia na demonstracje warto się przygotować.

Poniżej przedstawiamy wam praktyki, które pomogą zapewnić bezpieczeństwo wam i innym osobom uczestniczącym w demonstracjach. 

1. Nie idź samx, umów się z innymi osobami i idźcie w grupie. To samo kiedy z protestu wracasz- przynajmniej część drogi wracaj z kimś. Jest to ważne, bo zmniejsza ryzyko konfrontacji z wrogo nastawionymi grupami, a w przypadku zatrzymania przez policję mamy świadków wydarzenia.

2. Zapisz sobie markerem na ręce numer antyrepresyjny, nr do prawnika czy osoby bliskiej, którą chcesz powiadomić w razie zatrzymania. Jeżeli zostaniesz zatrzymanx policja zabierze ci telefon, może zabrać inne rzeczy jak np. wizytówki, a w stresie możesz zapomnieć numer telefonu nawet jeśli na co dzień go pamiętasz.

Poinformuj osoby z twojego otoczenia, że idziesz na protest i o której planujesz wrócić, jeżeli plany ulegną zmianie to też informuj żeby wiedziały, że jesteś bezpiecznx.

Co warto ze sobą zabrać, a czego nie?

Wodę i/lub termos z ciepłym napojem, coś słodkiego (np. baton proteinowy), sól fizjologiczną i chusteczki dekontaminacyjne, możesz zabrać gogle ochronne.

Jeśli przyjmujesz stałe leki to zabierz ich zapas, który wystarczy na 48h.

Jeżeli nosisz soczewki kontaktowe to zamień je na okulary, są one bezpieczniejsze kiedy zostanie użyty gaz. Ostatecznie weź ze sobą soczewki na zmianę.

W trakcie demonstracji

W trakcie demonstracji przebywaj w grupie znajomych osób. Jeżeli potrzebujesz odejść na chwilę od grupy to ją poinformuj, a najlepiej oddal się z kimś. Jeśli twoja nieobecność się przedłuży to zadzwoń lub napisz wiadomość. 

Zwracaj też uwagę na osoby, które idą lub stoją obok ciebie- może ktoś będzie potrzebował pomocy, a może ktoś będzie chciał urządzić prowokację.

Jak ktoś rozdaje ulotki to przyjmij i zapoznaj się z nimi- mogą to być ulotki z prawami osób demonstrujących. Tych informacji nigdy za wiele.

***

Kontakt z policją

Legitymowanie

Jeżeli policja będzie chciała cię wylegitymować to pamiętaj, że policjant musi się przedstawić i podać swój stopień oraz komendę, na której pracuje w sposób, który umożliwi ci zapisanie tych danych. Musi podać podstawę faktyczną, czyli powód legitymowania oraz na twoje żądanie podstawę prawną, czyli artykuł 15 ustawy o policji. Funkcjonariusze starają się tego unikać i często próbują wymieniać tylko art. 15.

Dane jakich policja potrzebuje przy legitymowaniu to dane osobowe i adres korespondencyjny. Nie musisz podawać numeru telefonu ani odpowiadać na pytania o zarobki czy miejsce pracy.

Kiedy proponują ci mandat za rzekome wykroczenie, a ty się z tym nie zgadzasz to nie przyjmuj mandatu. 

Pamiętaj: w Polsce mamy wolność zgromadzeń i samo uczestnictwo w zgromadzeniu nie jest wykroczeniem.

Co jeśli się nie wylegitymuje?

Brak możliwości ustalenia tożsamości osoby jest dla policji przesłanką do zatrzymania. Dlatego nawet jeżeli funkcjonariusz nie wywiązał się ze swoich zobowiązań i nie podał ci sensownego powodu legitymowania, odmowa okazania dokumentu spowoduje przewiezienie cię na komisariat w celu identyfikacji. 

***

Jak zorganizować zgromadzenie

Organizację zgromadzenia najlepiej zacząć od przeczytania Ustawy o zgromadzeniach.

Ustawa jest krótka, przystępna i zawiera wszelkie informacje dotyczące praw i obowiązków przewodniczącego/ej zgromadzenia.

W polskim prawie mamy wolność zgromadzeń, czyli nie pytamy o zgodę na zgromadzenie, tylko informujemy, że się odbędzie.

1. Zgłoszenie zgromadzenia w trybie zwykłym, czyli z zajęciem ulic, np. marsz

Zgłoszenia należy dokonać minimum 6 dni przed planowanym wydarzeniem,       maksimum 30 dni przed nim w urzędzie miasta lub gminy. Formularz zgłoszenia znajduje się na stronie internetowej urzędu.  

Trzeba w nim podać dane przewodniczącego/ej zgromadzenia, godzinę i miejsce rozpoczęcia, ewentualną trasę przemarszu, godzinę i miejsce zakończenia oraz szacowaną liczbę osób uczestniczących. Ta ostatnia nie musi pokrywać się z rzeczywistą liczbą uczestniczek i uczestników,  bo to zwykle nie do przewidzenia. Nie ma żadnych konsekwencji prawnych, jeżeli przyjdzie więcej osób, niż zakładano w zgłoszeniu. Do zgłoszenia dołączamy zdjęcie organizatora/ki zgromadzenia, które powinno znaleźć się na identyfikatorze wydanym potem mu/jej przez urząd. 

Zgłoszenia można dokonać mailowo, telefonicznie lub osobiście w urzędzie.  Zalecane jest zgłoszenie mailowe, żeby mieć potwierdzenie kontaktu z urzędem. Informacje o adresach elektronicznych i numerach telefonów, pod którymi należy zawiadamiać o zgromadzeniach, znajdziemy na stronie internetowej każdego urzędu miasta czy gminy.

Po zgłoszeniu (zwykle w ciągu 48h) informacja o naszym zgromadzeniu zostanie opublikowana w Biuletynie Informacji Publicznej, a osoba zgłaszająca zostaje powiadomiona o możliwości odbioru identyfikatora przewodniczącego/ej zgromadzenia.

Czasami urzędnicy mogą nas poprosić o wzięcie udziału w tzw. odprawie, czyli spotkaniu w urzędzie, podczas którego będą chcieli ustalić kwestie techniczne dotyczące zgromadzenia. W takich spotkaniach mogą brać udział również policjanci.  I oni, i urzędnicy mogą sugerować nam np. zmianę miejsca, trasy czy czasu zgromadzenia, ale nie musimy się z tymi sugestiami zgadzać. To służby muszą dostosować się do nas,  nie my do nich.

Przed samym zgromadzeniem odbywa się spotkanie organizatora/ki z dowódcą policji, która będzie zgromadzenie zabezpieczać. Policja legitymuje osobę przewodniczącą i poucza ją o przysługujących jej prawach i obowiązkach.

Przewodniczący/a zgromadzenia otwiera i zamyka zgromadzenie, w trakcie jego trwania odpowiada za jego przebieg i osoby, które w nim uczestniczą.

Zgromadzenie może zostać rozwiązane przez przedstawicieli urzędu, jeśli stwierdzą oni, że osoby uczestniczące łamią prawo.

2. Zgromadzenie w trybie uproszczonym, czyli bez zajęcia pasa ruchu, np. pikieta

Zgłoszenia należy dokonać minimum 2 dni przed wydarzeniem, maksimum 30 dni przed. Nie jest wymagany konkretny formularz- wystarczy mail z danymi osoby przewodniczącej, miejscem, datą, godziną rozpoczęcia i zakończenia oraz oszacowanie liczby osób uczestniczących.

Przewodniczący/a zgromadzenia nie musi posiadać identyfikatora.

Przed samym rozpoczęciem takiego zgromadzenia również  odbywa się spotkanie z dowódcą policji, która będzie zgromadzenie zabezpieczać, policja legitymuje osobę przewodniczącą i poucza ją o przysługujących prawach oraz obowiązkach.

Przewodniczący/a zgromadzenia otwiera i zamyka zgromadzenie, w trakcie jego trwania odpowiada za jego przebieg i osoby, które w nim uczestniczą.

Zgromadzenie może zostać rozwiązane przez przedstawicieli urzędu, gdy stwierdzą, że osoby w nim uczestniczące łamią prawo.

3. Zgromadzenie spontaniczne

Mamy prawo protestować gromadząc się spontanicznie, nikogo przy tym nie zawiadamiając. Zgromadzenie spontaniczne może odbyć się, gdy jest za późno, żeby zgłosić zgromadzenie w trybie uproszczonym, a właśnie ma odbyć się coś, w związku z czym chcemy zamanifestować swoje poglądy lub od takiego wydarzenia upłynęło mniej niż dwa dni. Zgodnie z prawem takie zgromadzenie nie musi mieć przewodniczącego/ej. 

Zgromadzenie spontaniczne może zostać rozwiązane przez policję, jeżeli osoby uczestniczące łamią prawo.

Link do pełnej treści ustawy: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001485/U/D20151485Lj.pdf

***

Zatrzymanie

Zatrzymanie jest jedną z najmniej przyjemnych sytuacji, które mogą spotkać cię podczas zgromadzenia. Niestety praktyka pokazuje, że może to spotkać absolutnie każdą osobę. Dlatego warto znać swoje prawa.

Jeśli zostaniesz zatrzyman_ żądaj kontaktu z prawnikiem/prawniczką – domagaj się od policjanta telefonu pod numer antyrepresyjny. Jeżeli policja uniemożliwi ci kontakt z obrońcą, podczas przesłuchania odmawiaj składania wyjaśnień i nie przyznawaj się do winy. Nie masz obowiązku podpisywania protokołu – jeśli się na to zdecydujesz sprawdź bardzo dokładnie co jest w nim napisane.

Zatrzymanie a legitymowanie – jaka jest między nimi różnica?

Terminologia jest bardzo ważna, ponieważ w zależności od tego co się dzieje, grupy antyrepresyjne podejmują różne działania aby pomóc uczestni.cz.kom zgromadzeń.

Legitymowanie to czynność podjęta przez policję w celu ustalenia twojej tożsamości. Może ona zostać ustalona na podstawie dokumentu ze zdjęciem i numerem seryjnym lub oświadczenia innej pełnoletniej osoby

Czasami przez kilka godzin policja przetrzymuje osoby protestujące w kotłach albo radiowozach. Jest to sytuacja chwilowego pozbawienia wolności (czyli zatrzymanie) chociaż policja tak tego nie nazywa. Jeżeli zostaniesz przetrzyman_ przez dłuższy czas w radiowozie, masz prawo do złożenia zażalenia.

O zatrzymaniu mówimy, kiedy policja zabiera cię na komisariat. O czym musisz pamiętać?

1. Żądaj kontaktu z prawnikiem/prawniczką – domagaj się od policjanta telefonu pod numer antyrepresyjny. Pamiętaj aby numer ten mieć zapisany markerem na ręce zawsze kiedy idziesz na demonstracje.
2. Jeśli policja odmawia kontaktu z pomocą prawną – groź skargą, żądaj odmowy na piśmie wraz z uzasadnieniem.
3. Nie podpisuj protokołu, w którym nie ma informacji o twoim żądaniu kontaktu z prawniczką/prawnikiem.
4. Odmawiaj składania wyjaśnień
5. Nie przyznawaj się do zarzucanych ci czynów.
6. Jeśli idziesz na demonstrację sam_ (choć zawsze polecamy iść w grupie) – poinformuj o tym osoby bliskie. Niech skontaktują się z numerem antyrepresyjnym w razie podejrzeń, że doszło do twojego zatrzymania.

Co się dzieje gdy zatrzymuje mnie policja?

Funkcjonariusze zawiozą cię na komisariat policji. Być może założą ci kajdanki. Tam będziesz musiał_ uzbroić się w cierpliwość, bo niektóre procedury zajmują im sporo czasu. Na komisariacie możesz być zatrzyman_ do 48 godzin, po tym czasie policja musi cię zwolnić lub złożyć do sądu wniosek o tak zwany tryb przyspieszony lub osadzenie w areszcie śledczym. Groźba aresztu występuje tylko w sytuacjach, gdy osobie zatrzymanej grożą poważne zarzuty z kodeksu karnego i istnieje kilka dodatkowych przesłanek (np. groźba ukrycia się lub zacierania śladów). Tak naprawdę podczas zgromadzeń wnioski o areszt śledczy zdarzają się stosunkowo rzadko, najczęściej osoby są zatrzymywane na kilka do kilkunastu godzin i później zwalniane do domu.

Na komisariacie zapytają cię o imię i nazwisko, adres zamieszkania i datę urodzenia. Te dane musisz podać w celu ustalenia tożsamości. Policja ma obowiązek podania ci informacji o powodzie zatrzymania, domagaj się tego. Mogą ci zostać odebrane wszystkie przedmioty, które masz przy sobie. Kiedy rozpocznie się przesłuchanie policja poinformuje cię w jakim charakterze jesteś przesłuchiwan_ i jakie są twoje prawa.

UWAGA: podaj adres korespondencyjny, pod którym rzeczywiście możesz odbierać pocztę! W polskim prawie nieodebrane awizo wysłane na adres podany podczas legitymowania lub przesłuchania jest odbierane jako list dostarczony. Podając fikcyjny adres lub nie odbierając awiza narażasz się na sytuację, że minie ci czas złożenia np. sprzeciwu do wyroku nakazowego, lub nie zjawisz się na obowiązkowym przesłuchaniu. 

Pamiętaj! Jeśli jesteś przesłuchiwan_ w charakterze osoby podejrzanej masz prawo nie przyznać się do zarzucanych czynów i odmówić składania wyjaśnień! Zatrzymanie może być bardzo stresującą sytuacją, w której łatwo o błąd i powiedzenie czegoś, co może zostać użyte później przeciwko tobie. Dlatego w tym momencie najlepiej i najbezpieczniej jest zachować milczenie, a dalszą strategię obrony omówić później, po zwolnieniu, z prawnikiem lub prawniczką.

Jeżeli jesteś przesłuchiwan_ w charakterze świadka to nie przysługuje ci prawo do odmowy składania zeznań. Masz natomiast prawo do odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania, jeżeli odpowiedź na nie może w jakiś sposób zagrozić tobie lub osobie z tobą związanej.

Pamiętaj, że nie masz obowiązku niczego podpisywać. Ani protokołu zatrzymania, ani protokołu przesłuchania, ani listy rzeczy zebranych do depozytu czy protokołu kontroli osobistej. Jeśli jednak z jakiegoś powodu zdecydujesz się podpisać któryś z tych dokumentów, upewnij się co jest w nich napisane. Nie podpisuj, jeśli cokolwiek budzi twoje wątpliwości!

W trakcie czynności mogą zostać pobrane twoje odciski palców lub dane biometryczne, mogą też zrobić ci zdjęcie. Pomiędzy różnymi czynnościami policja umieści cię w jednej z cel, na korytarzu lub w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych.

Kiedy mogę skontaktować się z prawnikiem?

Policja powinna niezwłocznie poinformować o twoim zatrzymaniu wskazane przez ciebie osoby. Niestety praktyka pokazuje, że to sformułowanie „niezwłocznie” jest interpretowane w bardzo różny sposób. Dopytuj o to, żądaj powiadomienia grupy prawnej. Nie daj się zwieść słowami, że prawnik nie odbiera. Masz prawo do SKUTECZNEGO kontaktu.

Co zrobić po wyjściu z komisariatu?

W pierwszej kolejności skontaktuj się z grupą antyrepresyjną i powiadom o swoim zwolnieniu. Jeżeli potrzebujesz pomocy, bo podczas zatrzymania doswiadczył_ś jakiejkolwiek formy przemocy psychicznej, fizycznej lub innej, poinformuj także o tym. Grupa antyrepresyjna pomoże ci znaleźć pomoc, w tym obdukcje lub wsparcie emocjonalne.

Więcej informacji znajdziesz w broszurce „Odmawiam składania wyjaśnień”: https://przeciwkowiezieniom.noblogs.org/files/2018/05/Odmawiam-sk%C5%82adania-wyja%C5%9Bnie%C5%84.pdf

Wezwanie na przesłuchanie

Kiedy dostajesz od policji wezwanie na przesłuchanie upewnij się w jakim charakterze jesteś wzywan_ – osoby podejrzanej czy świadka. Osoby podejrzane mają prawo nie przyznać się do winy i odmówić składania wyjaśnień. Osoby wzywane w charakterze świadka muszą stawić się na przesłuchaniu i nie mogą odmówić składania wyjaśnień. Mogą natomiast odmówić odpowiedzi na pytania, które zagroziłyby im lub osobom im bliskim.

Wezwania na przesłuchanie to bardzo częsta metoda pracy policji. Nie przejmuj się kiedy spotka także ciebie. Możesz je dostać z naprawdę wielu powodów. Być może odmówił_ś mandatu, a może tylko był_ś wylegitymowan_. Nie oznacza to, że znalazł_ś się w gorszej sytuacji, albo zostaniesz w jakikolwiek sposób ukaran_.

Policja stosuje kilka metod wzywania na przesłuchanie. Prawidłowo doręczone wezwanie na komisariat powinno zawierać: twoje imię i nazwisko, powód wezwania na komisariat – w jakiej sprawie, dzień i datę oraz informacje w jakim charakterze jesteś wezwan_ –  “osoba co do której istnieje uzasadnione podejrzenie, że dokonała czynu zabronionego” tożsame z „osoba podejrzana”, czy w charakterze świadka. W niektórych przypadkach (kodeks postępowania nie wyjaśnia co to dokładnie znaczy) policja może zawiadomić o wezwaniu telefonicznie lub przez dzielnicowego.

Wezwanie w charakterze świadka

Niestety policja często stosuje taktykę polegającą na wzywaniu jako świadków osób, które podejrzewa o popełnienie wykroczenia lub przestępstwa. Ma to swoje znaczenie z kilku powodów. Osoba wezwana w charakterze świadka musi się stawić. Takiej osobie nie przysługuje prawo do odmowy składania wyjaśnień i milczenia. Świadek ponosi również odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy.

Nie oznacza to, że jesteś bezbronn_!

• Świadek ma prawo do odmowy odpowiedzi na konkretne pytanie, jeśli taka odpowiedź mogłaby narazić świadka lub osobę najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie.
• Ponadto świadek ma prawo nie pamiętać zdarzeń – nikt z nas nie jest komputerem i nie ma obowiązku fotograficznego zapamiętywania wszystkiego, co przytrafia nam się w życiu.

Wskazówki:

• proś o wpisanie do protokołu pytań, jakie zadaje ci osoba przesłuchująca,
• domagaj się ścisłego i precyzyjnego notowania twoich wypowiedzi,
• przeczytaj uważnie protokół przesłuchania. Masz prawo żądać poprawek.
• jeśli w protokole są jakieś skreślenia lub uzupełnienia, powinno to być odnotowane w jego treści,
• podpisz protokół tylko jeśli jest on zgodny z twoimi zeznaniami.

Nie podpisuj protokołu, w którym nie napisano precyzyjnie co zeznałaś!

Wezwanie w charakterze osoby podejrzanej

Wezwanie w charakterze “osoby co do której istnieje podejrzenie, że dokonała czynu zabronionego”, “osoby co do której istnieje uzasadniona podstawa skierowania przeciwko niej wniosku o ukaranie” lub inne podobne → w skrócie, jesteś wzywan_ jako osoba podejrzana.

W postępowaniu wykroczeniowym NIE MUSISZ się stawiać na komendzie po takim wezwaniu. Jeśli tego nie zrobisz, policja po prostu skieruje sprawę do sądu wnosząc o ukaranie cię.

Jeśli jednak chcesz się zgłosić, pamiętaj:

• masz prawo nie przyznawać się do zarzucanych czynów – powiedz, że nie przyznajesz się!
• masz prawo odmówić składania wyjaśnień – powiedz, że odmawiasz składania wyjaśnień!
• nie masz obowiązku niczego podpisywać

Dlaczego to jest ważne?

Na tym etapie nie masz wglądu w zebrany przez policję materiał dowodowy i najbardziej obciążającym dowodem są twoje własne wyjaśnienia złożone przed policją. Dopiero kiedy sprawa trafia do sądu można na spokojnie zapoznać się z materiałami i ustalić linię obrony z prawnikiem. Dlatego tak ważne z perspektywy obrony są pierwsze dwa zdania. Jeśli chodzi o złożenie podpisu, to jest to sprawa indywidualna.

Może zdarzyć się tak, że policjanci będą próbowali przekonać cię (lub przestraszyć), że przyznanie się do czynu, przyjęcie mandatu lub dobrowolne poddanie się karze to najlepsze rozwiązanie, “bo jak sprawa trafi do sądu to sąd na pewno będzie jeszcze bardziej surowy”. Doświadczenie pokazuje, że to nieprawda, a obrona przed sądem często kończy się umorzeniem postępowania lub uniewinnieniem.

Jako osoba podejrzana w sprawie wykroczeniowej masz też prawo do złożenia wyjaśnień na piśmie. Aby dowiedzieć się jak to zrobić skorzystaj ze strony internetowej kolektywu Szpila: https://szpila.blackblogs.org/odmowa-przyjecia-mandatu-wezwanie-na-komisariat-wezwanie-pouczenie-do-zlozenia-wyjasnien-co-robic/

Wyrok nakazowy

Wniosek o ukaranie i wyrok nakazowy

Opierając się na wniosku policji, sąd może wydać wyrok nakazowy. Oznacza to, że sprawa toczyła się pod twoją nieobecność, a wyrok dostajesz listem poleconym. Taki wyrok stanowi tylko propozycję dla ciebie – jeśli go akceptujesz, nie robisz nic. Masz jednak prawo wnieść do sądu sprzeciw – ale musisz to zrobić w ciągu 7 dni kalendarzowych.

Sprzeciw wobec wyroku nakazowego

W sprawie wykroczeniowej policja może wysłać do sądu wniosek o ukaranie. W wielu przypadkach sprawy toczą się wtedy bez obecności osoby obwinionej, a wyrok przychodzi listem poleconym. Jest to tak zwany wyrok nakazowy. Dlatego w przypadku wszelkiego spisania podczas demonstracji albo odmowy przyjęcia mandatu tak ważne jest regularne sprawdzanie poczty pod adresem podanym policji – dwa razy nieodebrane awizo sąd uznaje za doręczone poprawnie!

Tymczasem, jeśli nie zgadzasz się z decyzją sądu, masz tylko 7 dni kalendarzowych na złożenie sprzeciwu. Wysyła się je listem poleconym na adres sądu wraz z sygnaturą sprawy.

Napisanie takiego sprzeciwu jest stosunkowo prostym zadaniem i nie potrzebujesz do tego pomocy prawnika/prawniczki – to może być dosłownie jedno zdanie mówiące o tym, że nie zgadzasz się z wyrokiem nakazowym i wnosisz o skierowanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych. Wzór takiego pisma znajdziesz na stronie internetowej: https://szpila.blackblogs.org/do-pobrania/

Kiedy sąd kieruje sprawę na rozprawę

Po wniesieniu sprzeciwu wobec wyroku nakazowego dostaniesz informacje o terminie posiedzenia sądu pocztą.

Przysługuje ci m.in. prawo do przeglądania akt, składania wniosków dowodowych, udziału w rozprawie i przedstawieniu okoliczności, które przemawiają na twoją korzyść. Możesz stawić się na rozprawie osobiście lub skorzystać z pomocy pełnomocnika. W przypadku najczęstszych spraw wykroczeniowych związanych z udziałem w zgromadzeniach (czyli art. 54 kw i 116kw) wiele osób doskonale radzi sobie samodzielnie. Jeśli jednak twoja sprawa obejmuje inne artykuły prawne lub czujesz się pewniej w obecności obrońcy, możesz skontaktować się ze swoją lokalną grupą antyrepresyjną.

Skargi, zażalenia

Jak dochodzić swoich praw?

Na wielu etapach możemy nie zgadzać się z tym jak potraktowali nas funkcjonariusze publiczni lub jakie decyzje były wydawane w naszych sprawach. W każdej takiej sytuacji przysługuje nam prawo do reakcji, a jej forma zależy od tego, co się wydarzyło i z czym się nie zgadzamy. Inaczej wyglądają procedury skargi na czynności funkcjonariuszy, inaczej zażalenie na zatrzymanie, a jeszcze inaczej odwołania od decyzji sądu. Różnice polegają nie tylko na treści takich pism, ale także organów do których są kierowane.

Skarga na działanie funkcjonariusza/funkcjonariuszki policji

Jeżeli nie zgadzamy się z celem lub sposobom czynności jakie podjęli wobec nas policjanci lub policjantki, przysługuje nam prawo do złożenia skargi.  Najskuteczniejszymi skargami są te, przy których dysponujemy danymi funkcjonariuszki/a, choć jak wiemy nie zawsze są one nam chętnie podawane podczas zgromadzeń. 

Skargi takie najlepiej kierować listownie na adres komendanta głównego w danej miejscowości. Od czasu jej wpłynięcia instytucja ta ma miesiąc na odniesienie się do sytuacji. Aby uzyskać odpowiedź, musimy więc podać swoje dane kontaktowe. Jeżeli w ciągu tego miesiąca nie uzyskamy jakiejkolwiek odpowiedzi, mamy prawo skierowania swojej sprawy na szczebel wojewódzki. 

Co powinno znaleźć się w skardze na funkcjonariusza/kę?

Wzór skargi na działanie policji jest bardzo łatwy do znalezienia w Internecie. Przede wszystkim pamiętaj, że musi to być oficjalne pismo, czyli powinno zawierać:

– miejsce i datę sporządzenia pisma

– twoje dane

– dane adresata, czyli odpowiedniego komendanta, do którego wysyłasz skargę

– nagłówek, czyli np. „Skarga na działania funkcjonariusza policji”

– informację o tym, że na podstawie art. 227 w zw. z art. 232 § 2 K.p.a wnosisz skargę na funkcjonariusza/kę + jeśli posiadasz, dane tej osoby

– informację w jaki sposób osoba ta naruszyła przepisy lub przekroczyła swoje uprawnienia

– wniosek o przeprowadzenie postępowania w tej sprawie i wyciągnięcia konsekwencji wobec osoby, której działania zaskarżasz.

Zażalenie na zatrzymanie

W przypadku zabrania cię na komisariat lub przedłużającego się przetrzymywania w radiowozie masz prawo do złożenia skargi na zatrzymanie. Wnosi się je do organu, który go dokonał lub do sądu rejonowego odpowiadającemu miejscu zatrzymania. Uwaga: masz na to tylko 7 dni kalendarzowych od momentu zatrzymania!

Zażalenie na zatrzymanie składa się w celu zbadania trzech elementów tej czynności: jej legalności, zasadności i prawidłowości. Aby zatrzymanie zostało uznane za przeprowadzone w sposób poprawny, spełnione muszą być wszystkie trzy punkty. Jeżeli sąd zdecyduje, że choćby w jednym z nich doszło do nieprawidłowości, masz prawo domagać się odszkodowania. 

Napisanie zażalenie na zatrzymanie może być wyzwaniem. Powinno obejmować jak najwięcej informacji dotyczących wszystkich trzech przesłanek i dokładnego opisu nadużyć. Jeżeli podczas zatrzymania doświadczył_ś przemocy fizycznej, to do zażalenia powinny zostać dołączone wyniki obdukcji u lekarza sądowego. Dlatego dobrym pomysłem jest napisanie takiego zażalenia przy pomocy prawnika/prawniczki. W tej sprawie możesz poprosić o pomoc lokalną grupę antyrepresyjną.